Σχεδιασμός Παθητικών Κτιρίων

Τι είναι το παθητικό κτίριο;

Παθητικό Κτίριο είναι ένα πρότυπο κτηρίου το οποίο προσφέρει ταυτόχρονα υψηλή ενεργειακή απόδοση, άνεση, οικονομία και είναι φιλικό προς το περιβάλλον.

Τα κτήρια που γίνονται βάσει του πρότυπου παθητικού κτηρίου είναι κτήρια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως όλα τα συμβατικά κτήρια αλλά διαφέρουν εξαιτίας της πολύ χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας σε συνδυασμό με την βιωσιμότητα και την θερμική άνεση του εσωτερικού χώρου του κτηρίου.

Η εξοικονόμηση ενέργειας ξεπερνά το 90%.

Σχεδιασμός Παθητικών Κτιρίων
MP ARCHITECT

Σύμφωνα με το Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (Κ.Εν.Α.Κ.) κάθε νέο ή ριζικά ανακαινισμένο κτίριο πρέπει να κατατάσσεται στην ενεργειακή κλάση Α του Ενεργειακού Πιστοποιητικού του, το οποίο συνοδεύει υποχρεωτικά τα τελευταία χρόνια την ολοκλήρωση της κατασκευής και τη σύνδεση του κτιρίου με τα δίκτυα κοινής ωφελείας.

Αυτό σημαίνει ότι κάθε νέο κτίριο πρέπει να πληροί προδιαγραφές σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (near Zero Energy Building – nZEB). Η εμπειρία μου στην εκπόνηση Ενεργειακών Μελετών (ΜΕΑ) νέων κτιρίων έδειξε ότι πρακτικά η ενέργεια που χρειάζεται να καταναλωθεί για να θερμανθεί ή να δροσισθεί ενα κτίριο (π.χ. καταναλώσεις αντλίας θερμότητας Ψύξης–Θέρμανσης) θα πρέπει να παράγεται από ένα μικρό (οικιακό) φωτοβολταϊκό σύστημα.

Αυτομάτως λοιπόν, δημιουργείται ένα επιπλέον σημαντικό κόστος στον προϋπολογισμό της κάθε κατασκευής, που πιθανόν οι περισσότεροι αδυνατούν να ανταπεξέλθουν. Και κάπως έτσι…. ξεκίνησε μία έρευνα εναλλακτικών προτάσεων στην κατασκευή nZEB κτιρίων.

Έπειτα από έναν κύκλο σεμιναρίων και εξετάσεων που ολοκληρώθηκε με την απόκτηση του τίτλου του ¨Πιστοποιημένου Σχεδιαστή Παθητικού Κτιρίου¨ με την τεχνική κι επιστημονική υποστήριξη του Ελληνικού Ινστιτούτου Παθητικών Κτιρίων, σας παρουσιάζω μία νέα ‘κατηγορία’ κτιρίων ως τη βέλτιστη αντιπρόταση στον παραπάνω προβληματισμό μου.

Πως λειτουργεί ένα παθητικό κτήριο;

Ένας εύκολος τρόπος για να καταλάβουμε πως δουλεύει το παθητικό κτήριο είναι αν σκεφτούμε τη διαφορά μεταξύ του θερμός και μιας καφετιέρας. Το θερμός βασιζόμενο στην μόνωση που περιέχει στα εξωτερικά του τοιχώματα και χωρίς καμία κατανάλωση ενέργειας διατηρεί παθητικά το περιεχόμενο του στη σωστή θερμοκρασία και δεν επιτρέπει εύκολα την αλλαγή θερμοκρασίας στο εσωτερικό του (κάπως έτσι δουλεύει το παθητικό κτήριο).

Σε αντίθεση η καφετιέρα (βλ. συμβατικά κτήρια που κατασκευάζονται μέχρι και σήμερα) χωρίς επαρκή μόνωση, θερμαίνει το περιεχόμενο της και μόλις αυτό κρυώνει καταναλώνει επανειλημμένα ενέργεια για να διατηρεί τη θερμοκρασία στο εσωτερικό της.

Το Παθητικό Κτίριο έχει 5 βασικές αρχές

  • 1.  Μόνωση κελύφους
    Ύστερα από μελέτη κλιματολογικών συνθηκών περιοχής, προσανατολισμό κτηρίου κ.α. (βιοκλιματικός σχεδιασμός) καταλήγουμε στην σωστή επιλογή πάχους και υλικού θερμομόνωσης. Έτσι πετυχαίνουμε τους θερινούς μήνες να μην περνά η ζέστη μέσα στο κτήριο και τους χειμερινούς να μην υπάρχει απώλεια θερμότητας από το εσωτερικό του κτηρίου.

  • 2. Κουφώματα καλής ποιότητας
    Σε συνδυασμό με τις βασικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού όπως προσανατολισμός και σκιάσεις και με την σωστή τοποθέτηση επιτυγχάνουμε την σωστή μεταφορά θερμότητας κατά τους χειμερινούς μήνες στον εσωτερικό χώρο ώστε να κρατιέται παθητικά ζεστό το κτήριο .Ύστερα από ανάλογη μελέτη από πιστοποιημένο μελετητή παθητικών κτηρίων επιλέγουμε τους κατάλληλους συντελεστές για το κούφωμα ,τα τζάμια, τον αποστάτη τζαμιών καθώς και τον τρόπο τοποθέτησης κ.α.

  • 3. Ελαχιστοποίηση θερμογεφυρών
    Με βάση τον προσεκτικό και σωστό σχεδιασμό η ελαχιστοποίηση θερμογεφυρών και ασθενών σημείων στο κτιριακό κέλυφος είναι εφικτή και συγχρόνως αποδοτική . Συνεισφέρει στη δημιουργία ευχάριστης και σταθερής θερμοκρασίας, ενώ εξαλείφει τις φθορές από την υγρασία και αυξάνει την ενεργειακή απόδοση.

  • 4. Αεροστεγανότητα κελύφους
    Με βάση τον προσεκτικό και σωστό σχεδιασμό η ελαχιστοποίηση θερμογεφυρών και ασθενών σημείων στο κτιριακό κέλυφος είναι εφικτή και συγχρόνως αποδοτική . Συνεισφέρει στη δημιουργία ευχάριστης και σταθερής θερμοκρασίας, ενώ εξαλείφει τις φθορές από την υγρασία και αυξάνει την ενεργειακή απόδοση.

  • 5. Σύστημα αερισμού με ανάκτηση ενέργειας
    Εισάγει και εξάγει αέρα από το κτήριο. Ο εισαγόμενος περνά από φίλτρα και καθαρίζεται έχοντας ως αποτέλεσμα την μείωση της σκόνης και της γύρης στο εσωτερικό του κτηρίου, ιδανικό για άτομα με αλλεργίες. Ο εξαγόμενος δεν αναμιγνύεται με τον εισαγόμενο αλλά ο δεύτερος ανακτά την θερμότητα του πρώτου σε πολύ υψηλή απόδοση (ανταλλαγή θερμότητας) . Έτσι έχουμε συνεχή καθαρό φιλτραρισμένο αέρα εντός του κτηρίου.

Τα παθητικά κτήρια κατασκευάζονται εδώ και 30 χρόνια και μέχρι στιγμής υπάρχουν περί των 50.000 κτηρίων σε όλο τον κόσμο όπου τα μισά είναι και πιστοποιημένα απ το Διεθνές Ινστιτούτο Παθητικού Κτηρίου για τις καταναλώσεις τους.

Ευρωπαϊκή οδηγία αναφέρει πως από το 2020 όλα τα κτήρια θα πρέπει να κατασκευάζονται σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του πρότυπου παθητικού κτηρίου.

Μέχρι στιγμής από τα ήδη κατασκευασμένα παρατηρούμε ότι το κόστος τους αυξάνεται 2-8 % έναντι των συμβατικών κατασκευών, (πράγμα που σημαίνει όχι απλά άμεση απόσβεση αλλά άμεσο κέρδος).

Παραπομπές: www.eipak.orgwww.passivehouse.com